Chirurgia stomatologiczna

Chirurgia stomatologiczna to dziedzina, zajmująca się leczeniem operacyjnym jamy ustnej i okolic przyległych. Najczęstszym zabiegiem z jakim  pacjentom kojarzy się wizyta u chirurga stomatologa to usunięcie, czyli ekstrakcja zęba. Jednak przyczyn, dla których konieczne jest rozwiązanie  operacyjne jest o wiele więcej:

• trudne przypadki endodontyczne, takie jak resekcja wierzchołka korzenia,
• choroby przyzębia, w których konieczne są zabiegi chirurgiczne takie jak kiertaż, operacja płatowa czy gingiwektomia,
• chirurgia przedprotetyczna gdzie podczas zabiegów przygotowuje się jamę ustną do leczenia protetycznego,
• zabiegi przygotowujące do leczenia ortodontycznego,
• implantologia,
• zabiegi na wędzidełkach.

Zabiegi chirurgiczne najczęściej wykonywane w gabinetach stomatologicznych:

• ekstrakcja – usunięcie z zębodołu zębów, których nie daje się uratować w toku leczenia zachowawczego, ale także zębów zatrzymanych, złamanych lub niewyrzniętych, koniecznych do usunięcia ze względu na postępowanie ortodontyczne lub protetyczne,
• operacyjne usuniecie zębów mądrości – ząb zatrzymany to ząb, który mimo zakończonego rozwoju pozostaje niewyrżnięty (może być całkowicie niewidoczny w ustach lub widoczny częściowo). Problem ten najczęściej dotyczy zębów mądrości. Operacyjne usuniecie zęba jest zabiegiem bardziej skomplikowanym i wymaga więcej czasu niż zwykła ekstrakcja, lecz dzięki umiejętnościom naszych specjalistów nie stanowi dla pacjenta większej uciążliwości, a odpowiednie zaopatrzenie rany przyspiesza prawidłowe gojenie.

Wskazania do ekstrakcji zębów mądrości (w tym zatrzymanych):

• nieprzydatność w zgryzie,
• nawroty stanów zapalnych,
• brak miejsca w łuku zębowym,
• niektóre choroby miazgi np. ropne zapalanie czy zgorzel miazgi,
• kieszonka kostna poza koroną zęba,
• ucisk na ząb sąsiedni,
• torbiel wokół korony zęba zatrzymanego (widoczna na zdjęciu rentgenowskim);
• nerwoból spowodowany uciskiem zęba na nerw.

Resekcja wierzchołka korzenia

Polega na odcięciu wierzchołka korzenia wraz z otaczającą zmianą zapalną.

Zabieg resekcji wskazany jest w przypadkach, gdy:

• zastosowane leczenie zębów nie powoduje zlikwidowania zmian zapalnych wokół korzenia zęba,
• nie ma możliwości prawidłowego przeleczenia kanałowego zęba do końca kanału (nieprawidłowa budowa anatomiczna, „zarośnięcie” kanału korzeniowego),
• konieczne jest powtórne leczenie endodontyczne, podczas gdy kanal jest wypełniony twardym materialem – np. cementem,
• wykonane jest estetyczne i funkcjonalne uzupełnienie protetyczne w postaci wkładu koronowo-korzeniowego i korony protetycznej.

Resekcję wykonuje się najczęściej przy zębach jednokorzeniowych (siekacze, kły), ale w praktyce istnieje możliwość przeprowadzenia zabiegu przy każdym zębie, który tego wymaga.

Hemisekcja i radektomia

Są to rzadko wykonywane zabiegi „ostatniej szansy” dla zębów wielokorzeniowych w sytuacji, gdy nie ma możliwości prawidłowego przeleczenia endodontycznego jednego z korzeni lub jeśli przy jednym z korzeni występują zmiany zapalne nie poddające się leczeniu zachowawczemu. Radektomia polega na odcięciu całego problematycznego korzenia, zaś hemisekcja to usunięcie połowy zęba wraz z jednym z korzeni – pozostała część zostaje odbudowana za pomocą korony protetycznej.

• plastyka połączeń z zatoką szczękową,
• leczenie powikłanych ropni,
• leczenie przetok ustno-twarzowych,
• zabiegi na wędzidełkach – wędzidełka warg i języka to pasma tkanki łączące wargę lub język z wyrostkiem zębodołowym, z którymi wiążą się nierzadko nieprawidłowości takie jak: wędzidełka położone zbyt blisko zębów, zbyt krótkie lub grube, mające szkodliwy wpływ na przyzębie, estetykę uzębienia, ustawienie zębów czy utrzymanie protez ruchomych. Korekta powyższych nieprawidłowości to przedmiot zabiegów na wędzidełkach: frenulektomii i frenulotomii. Frenulektomia to prosty, wykonywany w znieczuleniu miejscowym zabieg podcięcia zbyt krótkiego wędzidełka zmniejszającego ruchomość jeżyka czy warg. Frenulotomia natomiast polega na wycięciu zbyt grubego i nieprawidłowo położonego wędzidełka, najczęściej wargi górnej, oraz przemieszczeniu go i wszyciu w odpowiednim miejscu.

Pomocy chirurga szczękowego potrzebują ponadto Pacjenci, którzy doznali urazu (podczas uprawiania sportu czy w trakcie zabawy) lub są ofiarami wypadku lub pobicia. W tym przypadku często konieczne są zabiegi polegające na:

• transpozycji zębów,
• szynowaniu zębów,
• stabilizacji zębów i kości.

W przypadku wybicia zęba stałego można zastosować zabieg ponownego umieszczenia go w zębodole – replantacji.

Powodzenie zabiegu zależy od 3 czynników:

• dojrzałości zęba – największa szansę mają zęby młode, których korzenie nie są jeszcze całkowicie rozwinięte,
• czas przebywania poza zębodołem – najlepiej, jeżeli ten czas nie przekracza 20-30 minut,
• warunków w jakich ząb był przechowywany (wskazane jest przechowywanie zęba przez pacjenta w ustach albo w pojemniku, w mleku lub wodzie). Podstawową zasadą jest jak najszybsze zgłoszenie się do gabinetu stomatologicznego.

Sukces postępowania leczniczego i dobór optymalnej strategii postępowania zawsze idą w parze z dbałością o komfort psychiczny pacjenta. Leczenie chirurgiczne wywołuje u pacjentów obawy przed operacją, powikłaniami i bólem. Dlatego też każdorazowo pacjent jest przygotowywany do zabiegu. Lekarz tłumaczy dokładnie cały plan leczenia, poszczególne etapy i możliwe następstwa. Wszystkie zabiegi chirurgiczne wykonywane są w znieczuleniu przy zachowaniu aseptyczności pola operacyjnego. Po leczeniu pacjent jest także otaczany szczególną opieką tak, by cały proces zakończył się sukcesem, a pacjent możliwie szybko doszedł do zdrowia.

W celu prawidłowego przygotowania się do zabiegu chirurgicznego należy:

• wypocząć,
• zjeść lekki lecz kaloryczny posiłek,
• przyjąć leki (stale przyjmowane), chyba, że chirurg zaleci inaczej,
• odprężyć się i zaufać lekarzowi.

Po zabiegu ekstrakcji zęba:

• usuwamy opatrunek po 40 minutach od zabiegu,
• nie jemy i pijemy przez 2 godziny od zabiegu,
• w dniu zabiegu jemy tylko letnie, półpłynne pokarmy,
• nie płuczemy ust,
• wskazane jest stosowanie zimnego okładu na twarz 2-3 godziny po zabiegu,
• nie ogrzewamy twarzy po stronie ekstrakcji,
• warto wstrzymać się od palenia papierosów w dniu zabiegu,
• w razie wystąpienia dolegliwości bólowych, można zastosować dostępne bez recepty środki przeciwbólowe z wyjątkiem preparatów zawierających kwas acetylosalicylowy – aspiryna, polopiryna.

Zabieg chirurgiczny zawsze wiąże się z wystąpieniem krwawienia. Prawidłowy okres krwawienia trwa kilka do kilkunastu minut (do momentu utworzenia się skrzepu). Jeżeli krwawienie wyraźnie się przedłuża uważane jest to za stan nieprawidłowy, mogący mieć różne przyczyny ogólne (skazy krwotoczne, działanie leków) czy miejscowe (zranienie w okolicy rany, uraz kości, itp.). Niezależnie od przyczyny krwawienia należy niezwłocznie zgłosić się do gabinetu w celu uzyskania pomocy.

Suchy zębodół to powikłanie po usunięciu zęba, którego istotą jest brak skrzepu krwi w zębodole (skrzep może się nie wytworzyć lub zostać wypłukany z zębodołu). Często dołącza się zakażenie bakteryjne. Objawy w postaci silnego, rwącego bólu, promieniującego do uch lub skroni, często występującego w nocy, gorączka i ogólne osłabienie, pojawiają się zwykle w ciągu 2-3 dni po zabiegu. Dolegliwości mogą utrzymywać się ok. 2 tygodni. Dokładna przyczyna tego schorzenia nie jest znana. Wśród prawdopodobnych przyczyn wymienia się: obniżenie odporności, niedobory witaminowe, palenie tytoniu itp. W sytuacji pojawienia się podobnych objawów należy zgłosić się po pomoc do gabinetu stomatologicznego. Wykonane zabiegi lecznicze przyspieszą gojenie się rany i złagodzą dolegliwości bólowe.